جهت واردات کالا، مهمترین مرحله، فرآیند ترخیص کالا از گمرک میباشد. ترخیص کالا یعنی اظهار کالا به گمرک و خروج کالا از محل گمرک. طبق بند ث ماده ۱ قانون امور گمرکی به خروج کالا از اماکن گمرکی پس از انجام تشریفات گمرکی، ترخیص کالا گفته میشود در واقع ترخیص کالا، انجام کلیه اموری است که نیاز است تا یک کالا از مبادی رسمی اجازه ورود یا خروج داشته باشد و در اختیار صاحب کالا یا خریدار کالا قرار گیرد.
این فرآیند، موجب کنترل ورود و خروج ارز و کنترل قاچاق کالا میشود. ترخیص کالا از گمرک یک امر تخصصی است و با توجه به قوانین گمرک و آیین نامه‌های اجرایی که مدام در حال تغییر هستند، اگر بازرگان و یا ترخیص کار اطلاعات کافی و به‌روز نداشته باشد، متحمل خسارات سنگین و گاهی اوقات جبران ناپذیر خواهد شد. ترخیص محصولات شامل مراحل مختلفی است که برای ورود یا صدور کالا ممکن است این مراحل تغییر نماید. برای درک جزئیات دقیق بیشتر، می‌توانید از مشاوران باتجربۀ ما در sabacomplex کمک بگیرید.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
- اخذ پروفرما از فروشنده
- اقدام برای گرفتن ثبت سفارش ntsw ( سامانه جامع تجارت )
- درخواست تخصیص ارز از بانک مرکزی
- حواله خرید کالا
- فرایند بارنامه و حمل کالا به ایران
- برآورد هزینه ترخیص کالا از گمرک
- گرفتن ترخیصیه از شرکت حمل و قبض انبار کالا
- ثبت کالا در سامانهepl و گرفتن کوتاژ
- تعیین مسیر
- واریز وجه گمرکی ( حقوق ورودی)
- واریز ۴درصد مالیات علی الحساب (در صورت معافیت نیاز به پرداخت نیست)
- اخذ مجوزهای مورد نیاز
- گرفتن کد رهگیری از بانک عامل
- صدور پروانه الکترونیک
- محاسبه عوارض انبارداری
- ورود کامیون و بارگیری کالا
- بررسی مجدد کالا از طرف دایره درب خروج گمرک
- خروج کالا و تحویل کالا به انبار ذکر شده در سامانه epl
حساسیت‌ها و پیچیدگی‌های ترخیص کالا
ترخیص کالا از گمرک مهم ترین فرآیند در زمینه واردات کالا به شمار آمده و همچنین این فرآیند بسته به قوانین و مقررات کشورها قوانین و سلسله مراتب گوناگونی را شامل می شود. در خصوص انجام این فرآیند مهم همواره لازم است که با مراحل ترخیص کالا از گمرک آشنا باشید و قوانین و مقررات آن را به خوبی بشناسید، چرا که در صورت بروز هرگونه بی دقتی و عدم شناخت کافی از مراحل انجام ترخیص کالا از گمرک، ترخیص کالای شما قاچاق شمرده شده و در نتیجه خسارت های مالی و اعتباری زیادی را برای شما به وجود می آورد.
شناخت تمام قوانین و مقررات جا به جایی کالاهای وارداتی و یا به عبارتی آشنایی با چگونگی انجام مراحل ترخیص کالا از گمرک می تواند برای هر تاجر و بازرگانی امری مهم و پرفایده باشد؛ اما با توجه به مشغله های کاری افراد بهتر آن است که برای انجام تمامی مراحل ترخیص کالا از گمرک این کار را به شرکت های فعال در این زمینه بسپارید و همواره برای انجام کارهای مربوط به ترخیص کالای تجارت خود از چنین شرکت هایی راهنمایی بگیرید و از تجربیات آن ها در این زمینه بهره مند شوید.
در واقع شرکت هایی که در زمینه ترخیص کالا از گمرک فعالیت دارند، علاوه بر آنکه با تمام قوانین و مراحل انجام این کار آشنا هستند، بارها و بارها این کار را در مرزهای مختلف و در خصوص جا به جایی انواع مختلف کالاها انجام داده اند و در نتیجه تجربه کافی در این زمینه را دارند؛ بنابراین با سپردن فرآیند ترخیص کالاهای تجارت خود به این شرکت ها نه تنها در وقت خود صرفه جویی می کنید بلکه از پرداخت هزینه های سنگین و بیهوده نیز جلوگیری به عمل می آورید.
مجوزهای مربوط به ترخیص کالای وارداتی
کالاهای وارداتی و تعرفه های مربوط به آن گروه بندی شده اند که در حال حاضر این گروه ها به گروه کالایی 1 و 2 و 4 اطلاق میشود. اخذ مجوز با توجه به نوع کالاها متفاوت است و برخی از آنها نیاز به اخذ مجوز از ارگان های دولتی و سازمان ها میباشند.
تجار و بازرگانان باید اسناد و مدارک لازم را پیش از اقدامات تجاری به انجام رسانده و مدارک و اسنادی همچون دریافت مجوزهای واردات کالا، مجوزهای ترخیص کالا از گمرکات کشور، دریافت کارت بازرگانی، جمع آوری برگه های مربوط به پیش فاکتور، پروفرما، ثبت سفارش، تعرفه های گمرکی، اسناد مربوط به پرداخت ها و … را پیش از آغاز تجارت و ترخیص کالاها از گمرک آماده نمایند
انواع کالاهای وارداتی:
مجاز: نیازی به دریافت مجوز برای واردات این نوع محصولات نیست.
مشروط: واردات این نوع محصولات نیاز به مجوز دارد.
ممنوع: واردات این نوع محصولات ممنوع است.
مجوزهای مربوط به ترخیص کالا از گمرک
دربحث صادرات کالا، محصولات به 3 گروه تقسیم میشوند: مجاز برای صادرات، مشروط برای صادرات، و ممنوع برای صادرات . جهت ترخیص کالا، اخذ مجوزات لازم برای هر گروه از کالاهای صادراتی متفاوت است. همچنین صادرات برخی از محصولات نیازمند اخذ مجوز از برخی ارگان‌های دولتی است.
تعیین انواع مسیر
مراحل دریافت مسیر گمرکی کالا همان مراحل ترخیص کالا می باشد. پس از بررسی کالا توسط بازرسان مشخص میشود که کالای شما در کدام یک از چهار مسیر سبز، زرد و قرمز و آبی قرار دارند.
در تعیین مسیرهای گمرکی، عواملی که اظهارنامه را در مسیرهای مختلف قرار می دهد شامل موارد زیر است:
- تعرفه کالا یا hs code
- وضعیت کالا (محصول نو یا کارکرده / مستعمل / استوک)
- تولیدی یا کالای بازرگانی
- داشتن سابقه فعالیت در امر واردات
- جز فعالان اقتصادی بودن
- وضعیت مالیات
مسیر سبز
کم ریسک ترین و سریعترین مسیر برای ترخیص کالا ، مسیر سبز رنگ میباشد. معمولا کالاهایی که مشمول استاندارد اجباری نیستند در این مسیر قرار میگیرند.
با توجه به این که ارزیابی فزیکی انجام نمیشود و کارشناسی اسناد به صورت مستقیم و درب خروج صورت میگیرد، تمامی مراحل به سرعت انجام شده و تا درب خروج کالا چک نخواهد شد.
عوامل موثری که اظهار نامه را در مسیر سبز قرار می‌دهند شامل:
- کارت بازرگانی شرکت های تولید کننده
- جز مودیان خوش حساب بودن
- عدم تناقض در اظهار نامه گمرکی
- عدم تخلف در استفاده از کارت بازرگانی
مسیر زرد
این مسیر نسبت به مسیر سبز رنگ دشوارتر است. در این مسیر اسناد کالاها و ارزش محموله ها به دقت بررسی شده و با اظهارنامه تطبیق داده میشود ولی کنترل فیزیکی کالاها صورت نمیگیرد. کالاهایی که مجوز های خاصی مانند مجوز وزارت بهداشت و یا سازمان استاندارد نیاز دارند در این مسیر قرار میگیرند.
ارزش گذاری و تعرفه کالا توسط کارشناس مجازی چک میشود و ممکن است تا چند روز طول بکشد، در مسیر زرد تاخیر زمانی برحسب روز محاسبه میشود.
مسیر قرمز
این مسیر نسبت به دو مسیر قبلی دشوارتر و زمان برتر است. گذراندن این مسیر نیازمند بررسی اسناد به همراه ارزیابی فیزیکی کالاها میباشد. کالاها نیاز به آزمایش و استاندارد دارد. عواملی که سبب قرار گرفتن در این مسیر میشوند عبارتند از: مخدوش بودن اسناد ارائه شده، عدم تطابق ارزش استنباطی گمرک با ارزش اظهاری، بازرگانانی که به تازگی کارت بازرگانی دریافت کرده اند. به عبارت دیگر، کالاهایی با ریسک بالا در این مسیر قرار می گیرند.
مسیر آبی
این مسیر در کشور مافعال نیست . کالاهایی که ترخیص آنها باید سریع انجام پذیرد در این مسیر قرار میگیرد. معمولا رسیدگی به اسناد یا بازرسی این نوع کالاها پس از حمل آن تا انبار صاحب کالا صورت می‌پذیرد و به صورت حمل یکسره ترخیص میشوند.
مدارک لازم جهت ترخیص کالا از گمرک
- کپی برابر اصل بارنامه شرکت حمل
- فاکتور تجاری
- پکینگ لیست
- گواهی مبدا
- ثبت سفارش
- پروفرما
- بیمه نامه
- قبض انبار
- ترخیصیه
- قبض انبار الکترونیکی
- شناسه انبار صاحب کالا
- یوزر و پسورد ای پی ال صاحب کالا یا حق العمل کار و کدینگ شدن صاحب کالا در گمرک
- ارائه کد رهگیری بانک مرکزی
- گواهی بازرسی بانکی و در صورت نیاز گواهی‌های بازرسی مرتبط دیگر
- گواهی‌های مربوطه مثل گواهی بهداشت (در مورد کالاهای خوراکی و دارو)
- وکالت‌های مرتبط و احراز شد
- نامه خروج موقت کانتینر
- نامه کرایه حمل در صورت نیاز
اظهارنامه گمرکی چیست؟
اظهارنامه یک سند کتبی است و فقط در هنگام واردات غیر تجاری توسط مسافرین، اظهار شفاهی امکان پذیر است .
صاحب کالا از طریق سندی که اظهارنامه گمرکی نامیده میشود و تمام اطلاعات و مشخصات کالا در آن درج شده، کالای خود را به گمرک معرفی یا اظهار میکند. اظهارنامه گمرکی در واقع یک تعهد حقوقی محسوب میشود و مسئولیت آن کاملا با صاحب کالاست. این اظهارنامه توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او به گمرک ارائه میشود. در صورتی که شخصی غیر از صاحب کالا بخواهد اظهارنامه را به گمرک تحویل دهد، باید به عنوان نماینده صاحب کالا برگه وکالت یا نمایندگی خود را نیز ضمیمه مدارک کند.
طبق ماده ۵۹ قانون گمرک کشور، ترخیص کالای صادراتی و وارداتی بر اساس قوانین گمرک، آئین‌نامه‌های اجرائی و اسنادی نظیر اظهارنامه گمرکی صورت خواهد پذیرفت. یعنی در فرآیند ترخیص کالا از گمرک، صاحب کالا موظف است کالا را به گمرک اظهار (معرفی) کند، گمرک بعد از بررسی مشخصات کالا با اظهارنامه و منطق بودن آنها باهم ، مجوز ترخیص و بارگیری را صادر میکند.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ اظهارنامه گمرکی
در صورتیکه بخواهیم اظهار نامه گمرکی اخذ نمائیم مدارک زیر میبایست توسط صاحب کالا و یا وکیل قانونی وی جهت ارائه به گمرکات کشور آماده و تحویل شود . این مدارک شامل :
- کپی کارت بازرگانی معتبر
- پیش فاکتور
- مجوزهای لازم از جمله گواهی بهداشت، استاندارد، انرژی اتمی و قرنطینه نباتی و…
- مجوز ثبت سفارش
- پروانه صادراتی
- بارنامه
- فاکتور یا سیاهه خرید
- اعلامیه تامین ارز
- لیست عدل بندی
- بیمه نامه
- پروانه بهره برداری
- ترخیصیه
- گواهی مبدا
- وکالت نامه رسمی
یکی از خدمات شرکت بازرگانی صبا ، مشاوره و تسهیل انجام امور گمرکی و اخذ مجوزات گمرکی در کمترین زمان ممکن است. همان‌طور که گفته شد اظهارنامه کالا یکی از مهمترین اسناد گمرکی محسوب میشود. چنانچه در خصوص اخذ اظهارنامه گمرکی نیاز به کمک یا مشاوره دارید، با کارشناسان شرکت بازرگانی صبا تماس بگیرید.